🏛️ सडुरे–शिराळे गावातील शासकीय योजना
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना – शेतकऱ्यांना थेट आर्थिक मदत
मनरेगा (ग्रामीण रोजगार हमी योजना) – ग्रामीण मजुरांना रोजगार
प्रधानमंत्री आवास योजना (PMAY-Gramin) – सर्वांसाठी घर
जल जीवन मिशन – नळाद्वारे शुद्ध पाणीपुरवठा
स्वच्छ भारत अभियान (ग्रामीण शौचालय योजना) – प्रत्येक घरासाठी शौचालय
आयुष्मान भारत योजना – मोफत आरोग्य विमा
जननी सुरक्षा योजना – गर्भवती महिलांसाठी सहाय्य
वृद्धापकाळ पेन्शन योजना – ज्येष्ठ नागरिकांसाठी पेन्शन
महिला बचत गट प्रोत्साहन योजना – महिलांच्या उद्यमशीलतेसाठी मदत
आंगणवाडी व पोषण आहार योजना – बालकांच्या आरोग्य व पोषणासाठी सध्या गावात मुख्यमंत्री समृद्ध पंचायतराज अभियान राबवले जात आहे. सडुरे–शिराळे ग्रुप ग्रामपंचायत ही केवळ स्थानिक प्रशासन चालवणारी संस्था नाही, तर गावाच्या सर्वांगीण विकासाची मुख्य दिशा ठरवणारे केंद्र आहे. येथे शेतकऱ्यांपासून ते महिला, विद्यार्थी, ज्येष्ठ नागरिक आणि प्रत्येक ग्रामस्थाला शासकीय शासकीय योजनांचा थेट फायदा मिळवून देण्याचा प्रयत्न केला जातो. 📌 आवश्यक कागदपत्रे प्रत्येक योजनेसाठी आधारकार्ड, रहिवासी दाखला, बँक पासबुक आणि पासपोर्ट फोटो ही मूलभूत कागदपत्रे आवश्यक असतात. काही योजनांसाठी ७/१२ उतारा, बीपीएल कार्ड किंवा विशेष प्रमाणपत्रे मागितली जातात.
🏠 घर व पायाभूत सुविधा
प्रत्येकाला स्वतःचे घर मिळावे हा सरकारचा उद्देश. त्यासाठी प्रधानमंत्री आवास योजना (PMAY-Gramin) सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेअंतर्गत गरीब व गरजू कुटुंबांना घर बांधण्यासाठी आर्थिक सहाय्य मिळते.
त्याचबरोबर जल जीवन मिशन अंतर्गत प्रत्येक घरापर्यंत नळाद्वारे शुद्ध पाणी पुरवले जाते. पाण्याच्या कमतरतेचा त्रास संपवण्यासाठी ही योजना अत्यंत महत्त्वाची ठरते.
स्वच्छतेच्या दृष्टीने स्वच्छ भारत अभियान अंतर्गत शौचालय बांधकामासाठी आर्थिक मदत दिली जाते, ज्यामुळे गाव हळूहळू खुल्या शौचमुक्त होत आहे.
🏫 शिक्षण व महिला सबलीकरण
शिक्षण हे गावाच्या विकासाचे मूळ आहे. म्हणूनच सर्व शिक्षा अभियान आणि आंगणवाडी योजना यांच्या माध्यमातून मुलांना शिक्षण, पोषण आणि आरोग्य तपासणी दिली जाते. लहान मुलांना पोषण आहार मिळाल्यामुळे कुपोषणासारखी समस्या कमी होत आहे.
महिलांच्या स्वावलंबनासाठी महिला बचत गट प्रोत्साहन योजना महत्त्वाची भूमिका बजावते. बचत गटांना कर्ज, प्रशिक्षण आणि लघुउद्योगासाठी मदत दिली जाते. या माध्यमातून महिलांना रोजगाराची संधी मिळून त्यांचे आर्थिक सबलीकरण होत आहे.
🏥 आरोग्य व सामाजिक सुरक्षा
गावातील आरोग्य सेवा अधिक प्रभावी करण्यासाठी आयुष्मान भारत योजना राबवली जाते. गरीब व गरजू कुटुंबांना मोफत आरोग्य विमा मिळतो, ज्यामुळे रुग्णालयात उपचाराचा खर्च कमी होतो.
गर्भवती महिलांसाठी जननी सुरक्षा योजना मोठी मदत ठरते. प्रसूतीदरम्यान आर्थिक सहाय्य मिळाल्यामुळे माता-बालक आरोग्य सुरक्षित राहते.
तर ज्येष्ठ नागरिकांसाठी वृद्धापकाळ पेन्शन योजना लागू आहे. निवृत्तीनंतरही त्यांना आर्थिक आधार मिळतो.
पर्यावरण व पर्यटन विकास
सडुरे–शिराळे ही सह्याद्रीच्या कुशीतली गावे असल्याने येथे वृक्षारोपण, जलसंवर्धन आणि ग्रामीण पर्यटन विकास योजना यांना विशेष महत्त्व आहे. गावातील धबधबे, देवस्थाने आणि जैवविविधता यांचे संवर्धन करून पर्यटनाला चालना दिली जाते
🌾 शेतकऱ्यांसाठी योजना
शेतकऱ्यांचा आधारस्तंभ म्हणजे प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना (PM-KISAN). या योजनेत पात्र शेतकऱ्यांना दरवर्षी ₹६,००० थेट बँक खात्यात जमा होतात. या लाभासाठी शेतकऱ्यांनी आधारकार्ड, ७/१२ उतारा आणि बँक पासबुक यासारखी कागदपत्रे सादर करावी लागतात.
त्याचबरोबर मनरेगा (ग्रामीण रोजगार हमी योजना) देखील शेतकऱ्यांसाठी आणि ग्रामीण मजुरांसाठी मोठी संधी ठरते. गावात रस्ते, पाणंद, तळे यांसारखी कामे करून रोजगार उपलब्ध होतो
अशा प्रकारे सडुरे–शिराळे ग्रामपंचायत विविध शासकीय योजनांच्या अंमलबजावणीद्वारे ग्रामस्थांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणत आहे. प्रत्येक नागरिकाचा सहभाग हाच या विकास प्रवासाचा खरा पाया आहे.